‘’Duidelijk verhaal, maar ik heb toch een opmerking.
Er staat een fout in je presentatie…
Daar bovenaan. Er staat Foudation in plaats van Foundation.
Ik moet het even kwijt. Je bent tenslotte tekstschrijver.’’
De ondernemer – een achteroverleunende-en-ineens-raak-uit-de-hoek-komende man – is een van de aanwezigen bij de netwerkavond van de plaatselijke ondernemersvereniging, waar ik mij als nieuwkomer presenteer. Hij is fotograaf. Fotografen zien alles door hun lens. Maar blijkbaar ook met het blote oog.
Ik geef het gelijk toe.
‘’Dat is niet handig. Over het hoofd gezien. Sta ik net te vertellen dat ik teksten kan corrigeren en prettiger leesbaar kan maken…’’ Vermakelijk gelach uit de zaal.
Het einde van het begin van buro Boer?
Blind zijn voor je eigen schrijffouten is normaal.
Teksten corrigeren en verbeteren – redigeren – is niet voor niets het werk van een eindredacteur. Bij uitgevers van kranten en boeken is dat iemand die er flink met de rode pen doorheen gaat. Degene die je als schrijver behoorlijk kan confronteren met zijn kritiek, maar ook degene die je op scherp zet en zorgt dat je er een beter verhaal van gaat maken.
Een eindredacteur controleert, corrigeert, kijkt kritisch mee en komt met verbetervoorstellen. Om dat goed te kunnen doen, moet je loskomen van de inhoud. Op een afstandje kunnen kijken naar de tekst en de boodschap ervan. Dat lukt je als schrijver op een gegeven moment niet goed meer.
De meeste ondernemers, verenigingen, stichtingen, studenten en particuliere schrijvers hebben geen eindredacteur. Maar hoe schrijf je dan een prettig leesbaar boek? Of presenteer je een helder en overtuigend adviesrapport? Hoe zorg je voor een foutloze en duidelijke scriptie? En maak je een kort en krachtig jaarverslag?
Zonder eindredactie is je tekst niet betrouwbaar.
Grammatica- en spellingsfouten, slecht lopende zinnen, moeilijke woorden, oubollig taalgebruik, lange zinnen, onduidelijke structuur en verkeerd gebruik van leestekens. Je wilt het allemaal voorkomen. Je wilt een foutloze en goed leesbare tekst leveren. Alleen lukt je dat niet.
‘’Schrijf jij ook boeken?’’, vraagt de vrouw mij belangstellend.
‘’Nee, ik schrijf geen boeken. Nog niet.’’, antwoord ik.
Ze is masseur en coach, en helpt graag andere mensen met problemen door te veel stress.
Ze buigt haar hoofd verder naar me toe. ‘’Schrijf je echt geen boeken?’’, vraagt ze nog een keer indringend.
‘’Wat is de reden van je vraag?’’, vraag ik uit nieuwsgierigheid terug. Ze heeft hulp nodig, wordt mij duidelijk.
‘’Ik wil erg graag een boek schrijven, maar dat kan ik niet.’’
Ik zie ineens iets ontstaan.
‘’Ik kan met je meedenken over de structuur, het verhelderen van je boodschap en het begrijpelijk overbrengen ervan. En jij hebt de kennis over de inhoud.’’ Dat kan een mooie samenwerking worden.’’. Snel geef ik haar mijn visitekaartje.
Een foutloos, begrijpelijk en prettig leesbaar rapport, verslag, scriptie of advies schrijven is goed mogelijk. Als je de juiste hulp voor eindredactie inzet.
Wat doet eindredactie met je tekst?
Eindredactie zorgt voor:
1. controle en verbetering van spellingsfouten (zoals zeën of zeeën, leiden of lijden) en grammaticafouten (d’s, t’s en dt’s, wat of dat, dan of als);
2. het plaatsen van de juiste leestekens (zoals punten, komma’s, aanhalingstekens);
3. een heldere structuur in de tekst (met kopjes, alinea’s, kernzinnen, signaalwoorden);
4. verduidelijking van de tekst door het voorkomen van moeilijke en oubollige woorden, vaktaal en door het gebruiken van actieve taal;
5. een betere leesbaarheid door afwisseling in korte en lange zinnen en het maken van opsommingen;
6. aansprekende en krachtige formuleringen.
Redigeren is controleren en verbeteren, maar ook meedenken. Daar heb je een scherpe blik voor nodig. Beetje flauw, zul je misschien zeggen. Die heb je nou juist zelf niet meer. Net als het geld voor het in dienst nemen van een eindredacteur.
Hoe kom je aan een scherpe redacteursblik?
Er zijn twee oplossingen. Je leert je eigen tekst te redigeren. Of je schakelt een tekstschrijver in die de eindredactie voor je verzorgt. En nog beter, je doet beiden.
Je eigen tekst redigeren. Kijk van buiten naar je eigen schrijfwerk.
1. Zoek de structuur in je tekst. Verdeel de tekst in alinea’s met elk één onderwerp en zet er een kopje boven dat de lading dekt.
2. Check het consequent toepassen van de aanspreekvorm (je/u, wij, zij).
3. Gebruik korte werkwoordsvormen en wees concreet (niet ‘Wellicht zou het onderzoek uitgebreid kunnen worden’, maar ‘Wij adviseren het onderzoek uit te breiden.’).
4. Maak de tekst zo kort mogelijk. Formuleer de essentie van je boodschap. Schrap dan alle overbodige zinnen en woorden.
5. Gebruik Het Groene Boekje voor de juiste spelling.
6. Zoek vragen over grammatica op, bijvoorbeeld op https://onzetaal.nl/taaladvies.
7. Print de tekst en lees het hardop. Je hoort zo waar zinnen niet lekker lopen en ziet taalfouten minder snel over het hoofd.
Een professionele tekstschrijver inschakelen voor het verbeteren van je tekst heeft voordelen.
Hij of zij:
1. is onafhankelijk en heeft geen belang bij jouw product of de zaken waarover je schrijft. Kritische vragen helpen je tot de kern van je verhaal te komen;
2. heeft geen of weinig voorkennis van het onderwerp waarover je schrijft. Een frisse blik dus;
3. heeft kennis van de Nederlandse taal;
4. heeft inzicht in een logische structuur van verschillende tekstsoorten (zoals rapporten, scripties, artikelen, blogs).
Had ik de typefout in mijn presentatie op de netwerkbijeenkomst kunnen voorkomen?
Jazeker, een extra check op de spelling en ik had de fout er zo uitgehaald. Stom dus.
Einde buro Boer?
Niks einde, dit is nog maar het begin. Mijn typefout gaat helpen. Om meer mensen te laten zien dat een scherpe blik van buiten komt.